Գիտնականներն այլևս չեն վախեցնում մոլորակին ապագայում հարվածելու ունակ կլիմայական ճգնաժամից,  այլ ուղղակիորեն հայտարարում են, որ կլիմայական ճգնաժամն արդեն վրա է հասել։ Աշխարհը բախվել է անհավատալի շոգի և երաշտի ալիքների, իսկ Ատլանտյան փոթորիկների սեզոնը վերահսկողությունից դուրս է եկել. սկիզբը նշանավորվեց ռեկորդային փոթորիկով, որն աղետալիորեն արագ վերածվեց փոթորիկի։

Խնդրի լուծումը փնտրելու և մոլորակի գերտաքացումը դանդաղեցնելու համար գիտնականները զանազան վարկածներ են դիտարկում։ Դրանցից մեկը երկրաբանական ճարտարագիտությունն է։ Օրինակ՝ որոշ հետազոտողներ մտածում են Երկրի մթնոլորտում մանր մասնիկներ ներմուծելու մասին՝ ամպերի՝ արեգակնային ճառագայթումը արտացոլելու կարողությունը մեծացնելու համար։ Մեկ այլ տարբերակ ենթադրում է «վարագույրներ» անցկացնել Երկրի սառցե թաղանթների շուրջ՝ ամպերի շարժումը դանդաղեցնելու և հալումից դրանց անհետացմանը խոչընդոտելու նպատակով:

Ընդսմին, ՄԱԿ-ի նոր զեկույցը ենթադրում է, որ կլիմայի փոփոխության հետևանքների դեմ պայքարի որոշ ջանքեր, ներառյալ երկրաբանական ճարտարագիտությունը, կարող են լրացուցիչ ռիսկեր պարունակել: Հետազոտողները նշել են, որ 21-րդ դարում Երկրի էկոհամակարգը չափազանց փոխկապակցված է և փխրուն, և, հետևաբար, մեկ սխալ որոշումը բավական է այն խափանելու համար:

Իրենց զեկույցում հետազոտողները աշխարհին մտորելու կոչ են անում և հորդորում արձագանքել առաջացող տարբեր խնդիրներին, որոնք կարող են խաթարել Երկրի էկովիճակը: Մասնավորապես, գիտնականներն առաջարկում են ուսումնասիրել աշխարհում տեղի ունեցող 8 հիմնական փոփոխություններ, դրանց թվում՝ արհեստական բանականության, ապատեղեկատվության աճի, մարդկանց հարկադիր տեղահանման, երկրաբանական ճարտարագիտության, ռեսուրսների համար պայքարում մրցակցության ավելացման և այլն։

Գիտնականներն ուշադրություն են հրավիրել երկրաբանական ճարտարագիտական փորձերի ներդրման վրա, որոնք երկարաժամկետ հեռանկարում կարող են առավել վնասակար լինել, քան նախկինում ենթադրում էինք: Մասնավորապես, գիտնականներն ուշադրություն են դարձրել ծովի աղի կիրառմամբ  ծովային ամպերը պարզեցնելու նախագծին։

Թեև եղանակը կարող է խոստումնալից թվալ, գիտնականները զգուշանում են, որ դրա տեղային օգտագործումը մոլորակի այլ մասերում կարող է փոխել եղանակային պայմանները: Միաժամանակ, երաշխիք չկա, որ դա կօգնի լուծելու կլիմայի փոփոխությանը հանգեցնող խնդիրները։

Ածխածնի արտանետման փոխհատուցումը ևս լուրջ խնդիր է: Սա լայնորեն կիրառվող մարտավարություն է, երբ անհատ անձինք, ընկերությունները կամ կառավարությունները փորձում են զրոյի հասցնել հանածո վառելիքից արտանետումները՝ ֆինանսավորելով արտանետումների նվազեցման կամ վերացման համարժեք եղանակներն այլ վայրերում: Նման եղանակները ներառում են ծառեր տնկելը կամ խոնավ տարածքների վերականգնումը: Սակայն հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ այս եղանակներից շատերն իրականում առնչվում  են մի շարք խնդիրների և կասկածելի գործողությունների, որոնց արդյունավետությունն ապացուցված չէ:

Արդյունքում, գիտնականները կոչ են անում զգույշ լինել երկրաբանական ճարտարագիտության տեխնիկայի կիրառման հարցում, հատկապես կլիմայի փոփոխության, կենսաբազմազանության և աճելավայրերի կորստի ու թափոններով աղտոտման եռակի մոլորակային ճգնաժամի պայմաններում:

Փոխարենը, գիտնականները կոչ են անում կանխատեսել Երկրի ապագան՝ հիմնվելով տարբեր համակեցությունների մարդկանց փորձի և տեսակետների վրա: Թերահավատները  համարում են, որ դա անիմաստ է, սակայն գիտնականները համոզված են, որ բոլոր փաստերի ստուգումն ու Երկրի ապագա կլիմայի կանխատեսումը, ինչպես նաև ջերմոցային արտանետումները և հանածո վառելիքի արդյունահանման նվազեցումն իրականում ավելի արդյունավետ կլինի:

Աղբյուրը՝ UN Hydromet Gap Report 2024

Պատկերը՝ Shutterstock